Eén op één of in groepjes, online of op kantoor (óf lekker fris buiten!). Ook met onze klanten duiken we regelmatig in een brainstormsessie. Niet alleen omdat het ontzettend leuk is om te doen, het is bovenal superwaardevol. Brainstormen helpt je namelijk om in een korte tijd – en zonder al te veel voorbereiding – nieuwe invalshoeken te bedenken voor bepaalde vraagstukken.

Niks is fout

Voordat je begint is het belangrijk dat je met elkaar afspreekt dat niks fout is: hoe gek ook. Slechte ideeën bestaan niet. Met deze afspraak creëer je onderling openheid en vertrouwen. En dat creëert ruimte. En als er ruimte is, ontstaan er meer ideeën. Daarbij: in onze ervaring zijn het regelmatig de vreemdste ‘brainfarts’ die uiteindelijk leiden tot een oplossing of bruikbare insteek.

IJsbrekers

Ga je brainstormen met bekenden? Dan kun je na uitleg van je gekozen aanpak meteen beginnen. Mocht je gaan brainstormen met onbekenden, dan kan het helpen om eerst een ijsbreker of energizer te doen. Tips om het ijs te breken voorafgaand aan creatieve sessies vind je bijvoorbeeld hier. Deze oefeningen helpen in de juiste sfeer te komen en creëren gelijkwaardigheid zodat alle deelnemers zich vrij voelen om met input te komen.

De kartrekker

Het is handig als één persoon de leiding neemt. Hij of zij zorgt voor de juiste spullen (whiteboard, pennen, stiften, post-its, beamer of wat je ook fijn vindt), legt kort uit wat de bedoeling is, houdt de tijd in de gaten en zorgt ervoor dat het een beetje rustig blijft. In stilte kunnen de meeste mensen zich beter concentreren en je wilt niet dat mensen elkaar overschreeuwen.

Eerst spuien, dan selecteren

Je kunt brainstormen grofweg indelen in twee fasen: de divergentie- en convergentiefase. In normale taal: tijdens het eerste deel gaat het erom zoveel mogelijk ideeën te verzamelen. Alles kan, alles mag. Vervolgens ga je in deel twee, de convergentiefase, de beste ideeën selecteren.

Nou, dan is het nu tijd om te beginnen. Ready?

1. Brain writing: 108 ideeën in slechts 30 minuten

Deze methode is geschikt voor een kleine groep. Het principe is simpel: iedere persoon schrijft binnen 5 minuten 3 ideeën rondom het onderwerp op een groot vel papier. Hou het kort, concreet en positief. Vermijd woorden als ‘beter’, ‘groter’, ‘geen’ en ‘niet’. Na de eerste ronde schuif je je vel papier door naar de volgende persoon. In de tweede ronde schrijf je 3 nieuwe ideeën onder de ideeën van jouw voorganger. Je laat je inspireren door wat hij/zij heeft genoteerd. En dat zo 6 rondes.

Als je met 6 personen bent, heb je 6 rondes van 5 minuten. Na slechts 30 minuten brainstormen heb je 108 ideeën op papier staan. Je kunt dit ook met 4 personen doen, dan heb je 4 x 3 x 4 = 48 ideeën in 20 minuten. Vervolgens kiest iedereen uit zijn/haar volgeschreven blad de meest inspirerende ideeën. Deze worden omcirkeld en met de groep gedeeld.

Bij deze methode is het handig als één persoon de leiding neemt. Die voorzitter houdt de tijd in de gaten, bewaakt de stilte, zorgt dat men elkaar niet op voorhand beïnvloedt en deelt de omcirkelde ideeën met de hele groep.

2. Schrijf en stop

Simpel en prima te doen in je eentje: je pakt pen en papier en zet de timer op 5 of 10 minuten. Begin nu met schrijven. Niet denken, gewoon doen. En niet stoppen totdat de tijd om is. Hiermee dwing je jezelf om over bepaalde blokkades te komen. En dat kan heel verrassend uitpakken.

3. Lekker negatief

Manieren bedenken waarmee je een bepaalde doelstelling juist NIET behaalt; daar draait deze manier van brainstormen om. Een voorbeeld: bedrijf X wil graag het ziekteverzuim verlagen. De vraag wordt dan: ‘hoe zorgen we ervoor dat men zich blijft ziekmelden?’ Klinkt natuurlijk best cru, maar het is effectiever dan je denkt.

Bijvoorbeeld:

• We laten iedereen structureel overwerken
• We ventileren de werkruimtes niet
• Even de benen strekken is niet toegestaan
• We bieden ongezond voedsel aan in de kantine
• We werken niet thuis in tijden van corona
• De werkdruk hooghouden

De punten die hieruit voortkomen draai je daarna tot iets positiefs. Je zal zien dat je zo oplossingen vindt die nét even anders zijn en daardoor de moeite waard om eens te proberen.

4. Doe het buiten: twee vliegen in één klap

Ga naar buiten! Uit onderzoek is gebleken dat het heel effectief is om brainstormen te combineren met een fijne wandeling. Het liefst op een rustige plek, ergens in de natuur en met 2, maximaal 3 man. (Of vrouw 😊) De frisse lucht en de verandering van omgeving zorgen ervoor dat je je hoofd helemaal kunt leegmaken. Je zult zien dat een brainstorm daar een stuk effectiever van wordt.

Wij doen graag mee

Probeer gewoon eens alle manieren van brainstormen uit. De ene manier zal voor jouw team beter werken dan de andere. Heb jij een bepaald vraagstuk waar je niet uitkomt, waarover je met ons eens zou willen brainstormen? Of wil je gewoon eens graag een keer in een andere, inspirerende omgeving brainstormen? Neem dan contact met ons op. We hebben regelmatig bedrijven over de vloer bij ons. Vinden we leuk!

Tip: neem de sessie op met de recorder op je telefoon, zodat er geen waardevolle ideeën verloren gaan.

5. Pick a product

Deze methode is erg leuk met een kleine groep en kan heel veel verrassende ideeën opleveren. Wie van de deelnemers heeft een leuk item bij zich? Of bevindt zich in de kamer een product of ding? Bestudeer het item en omschrijf om beurten wat je ziet, ruikt, voelt. Bedenk zoveel mogelijk termen die erbij passen en schrijf deze op. Kies vervolgens één van de opgeschreven woorden uit en kijk hoe je die kunt koppelen aan het onderwerp van je brainstorm.

Dit lijkt een gekke omweg, maar juist omdat je een product kiest dat totaal niet gerelateerd is kom je los van de normale kaders. En daar is een brainstorm voor bedoeld.

6. De grote associatieshow 5×5

Heb je een whiteboard ter beschikking? Een flip-over werkt ook prima, of gebruik een online tekentool. Teken een tabel van 5 x 5 vakjes. Formuleer je brainstormvraag en kijk vervolgens welk zelfstandig naamwoord hier het beste bij past. Dit zelfstandig naamwoord plaats je in de linkerbovenhoek. Nu kan de grote associatieshow starten! Begin met associëren vanuit het eerste woord, eerst horizontaal, dan verticaal. Vervolgens is het tijd om het middenstuk te vullen. Staat er zowel boven als links een woord? Combineer deze twee woorden en bedenk welke associatie hierbij past. Op het einde van deze oefening staat er helemaal rechtsonder het laatste woord. Hoe kan je dit koppelen aan je eerste woord? Of staan er andere woorden tussen die op een mooie manier te koppelen zijn aan je onderwerp?

Eén ding is zeker: hier komen altijd verrassende dingen uit. Tijdens de sessie die je ziet op de foto kwamen we van ‘koffie’ op ‘dagboek’. Een beetje creatieveling kan daar toch wel een gaaf concept van maken.